Enabel en het Waals Gewest bundelen hun krachten voor duurzaam waterbeheer in Tunesië

Enabel, het Belgisch agentschap voor internationale samenwerking, en het Waals Gewest lanceren via het Agence wallonne de l’Air et du Climat (AWAC) een project voor efficiënt grondwaterbeheer in Tunesië (GEEST-project). Dit partnerschap, dat gebruikmaakt van de expertise van de Société Wallonne des Eaux (SWDE), sluit aan bij initiatieven die de afgelopen jaren zijn genomen in Senegal, Burundi, Marokko en het gebied van de Grote Meren in Afrika, en illustreert de relevantie van “Team Belgium” om wereldwijde klimaatuitdagingen aan te pakken.

Een proefproject voor waterresistentie

Het project heeft tot doel de capaciteiten van het Tunesische ministerie van Landbouw, Waterrijkdommen en Visserij (MARHP) te versterken, met het oog op een duurzaam en op gegevens gebaseerd beheer van het grondwater, in een context van chronische overexploitatie (gemiddeld 133 %) en toenemende klimatologische druk (droogte, ontoereikende aanvulling, verzilting). Het project, met een budget van 1,65 miljoen euro en een looptijd van 18 maanden, heeft in deze proeffase tot doel een geïntegreerd model voor grondwaterbeheer te testen en te demonstreren, waarbij wetenschappelijke observatie, participatief bestuur en digitale innovatie worden gecombineerd, met het oog op een geleidelijke opschaling op nationaal niveau.

Gestructureerde en inclusieve samenwerking

De samenwerking tussen Wallonië en Enabel is gebaseerd op een gezamenlijke wil om de Waalse publieke expertise op het gebied van hydrogeologie, telemetrie en gegevensbeheer te benutten en tegelijkertijd de institutionele capaciteiten van Tunesië te versterken. De SWDE brengt haar technische knowhow, die zich in Wallonië al heeft bewezen, voor de installatie van een geautomatiseerd piëzometrisch netwerk en de ontwikkeling van een digitaal platform voor het monitoren van grondwaterlagen.

Jean Van Wettern, CEO van Enabel: “Dit project illustreert perfect de versterking van ons partnerschap met het Waals Gewest: door de expertise van Enabel en SWDE te bundelen, werken we samen met de Tunesische autoriteiten om coherente en duurzame oplossingen voor een efficiënt grondwaterbeheer aan te bieden, in een context die gekenmerkt wordt door de gevolgen van de klimaatverandering.”

Het project kan ook rekenen op academische en wetenschappelijke partners zoals de Universiteit van Luik (Gembloux Agro-Bio Tech), het Nationaal Agronomisch Instituut van Tunesië (INAT), het Instituut voor Landbouwonderzoek en Hoger Onderwijs (IRESA), het Centrum voor Internationale Samenwerking in Landbouwonderzoek voor Ontwikkeling (CIRAD). Deze partnerschappen bevorderen de overdracht van expertise voor de productie van toegepaste kennis en de ondersteuning van publieke besluitvormingsprocessen op basis van lokale en satellietgegevens.
 

Internationale ervaring ten dienste van Tunesië

Het project sluit aan bij projecten die Enabel en Wallonië in Afrika hebben uitgevoerd, met name in Senegal, en bij de steun aan het regionale programma LATAWAMA/TAKIWAMA in het stroomgebied van het Tanganyikameer en het Kivumeer. Deze ervaringen hebben aangetoond dat een geïntegreerde aanpak, waarbij Belgische expertise en internationale samenwerking worden gecombineerd, doeltreffend is om de klimaatresistentie te versterken en een duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen te bevorderen.
 

Doelstellingen en verwachte resultaten

Het project heeft verschillende belangrijke doelstellingen:

• Versterking van de capaciteit voor monitoring en beheer van grondwater door de installatie van telemetriesystemen, slimme meters en de ontwikkeling van een platform voor informatie-uitwisseling.

• Een participatief en inclusief model voor territoriaal en multisectoraal bestuur uitwerken om een duurzaam gebruik van grondwater te garanderen en de klimaatverandering het hoofd te bieden.

• Het bewustzijn van politici en het grote publiek vergroten voor het behoud, het rationele gebruik en de valorisatie van watervoorraden, door middel van innovatieve communicatiemiddelen die het begrip van klimaatkwesties bevorderen.
 

Kapitalisatie en opschaling

De proeffase in Kairouan (centraal Tunesië) is opgezet als een nationaal laboratorium, waarvan de resultaten kunnen worden benut en uitgebreid naar het hele Tunesische grondgebied. De opgedane kennis zal worden gestructureerd en verspreid in de vorm van nota’s, wetenschappelijke publicaties en technisch-economische rapporten, ter voorbereiding van een mogelijke nationale uitbreiding van het systeem. Deze kennisopbouw maakt van de proeffase de eerste stap in een nationaal langetermijnprogramma dat tot doel heeft de waterresistentie van Tunesië te versterken tegen de gevolgen van de klimaatverandering.
 

Reproduceerbaar en duurzaam model

Door in te zetten op innovatie, transparantie van gegevens en territoriaal overleg wil het project de haalbaarheid aantonen van een gecoördineerd en evenwichtig beheer van het grondwater, dat kan worden overgedragen naar andere contexten en landen. Het belichaamt de wil van Wallonië en Enabel om een gestructureerde, inclusieve en duurzame samenwerking na te streven ten dienste van klimaatresistentie en rechtvaardige ontwikkeling.