Ukraine Recovery Conference in Rome: de kracht van internationale partnerschappen

De Conferentie voor de wederopbouw van Oekraïne (URC2025) is in Rome gehouden op 10 en 11 juli 2025. Dit is de vierde conferentie voor de wederopbouw van Oekraïne. Het is een jaarlijks politiek event op hoog niveau. Sinds het begin van de grootschalige aanvalsoorlog van Rusland streven de conferenties een snel herstel en de wederopbouw van Oekraïne op de lange termijn na. Regeringen, internationale organisaties, financiële instellingen, bedrijven, regio’s, gemeenten en het maatschappelijk middenveld komen samen, verenigd door een gezamenlijk engagement om de veerkracht van Oekraïne te versterken voor zolang nodig.

Een gesprek over deze belangrijke conferentie met Jean Van Wetter, CEO van Enabel.

Waarom neemt Enabel deel aan deze conferentie?

Jean Van Wetter :  Enabel heeft een groot wederopbouwprogramma in Oekraïne ter waarde van 150 miljoen euro in de sectoren onderwijs, gezondheidszorg en energie. Dat wordt gefinancierd door België. Als betrokken speler bij de wederopbouw is het voor ons dus belangrijk om aanwezig te zijn op de conferentie om ervoor te zorgen dat wat we doen goed is afgestemd met de acties van andere partners. Enabel zal vijf memorandums of understanding ondertekenen met de Oekraïense ministeries van Economie, Gezondheid, Energie, Onderwijs en Gebiedsontwikkeling. Deze overeenkomsten zijn gericht op het moderniseren van overheidsdiensten, het versterken van de energiezekerheid, het verbeteren van de medische en onderwijsinfrastructuur en het ondersteunen van de lokale werkgelegenheid. Deze overeenkomsten weerspiegelen een sterke, gedeelde ambitie: verder gaan dan noodhulp en veerkrachtige systemen opzetten die gemeenschappen mondiger maken en inclusieve groei bevorderen.

Ook binnen het Practitioners’ Network van Europese agentschappen, waarvan we samen met de Zweden voorzitter zijn, is het belangrijk om een samenhangende aanpak te hebben tussen de verschillende leden. Voor de PN is deze conferentie een gelegenheid om de coördinatie tussen de leden te versterken. Het PN vervangt neemt niet de coördinatierol van de Europese Unie over. Maar het PN kan als onafhankelijke organisatie wel coördineren wat de lidstaten zelf financieren. België en Frankrijk voeren bijvoorbeeld projecten uit in Tsjernihiv, los van EU-financiering. Ik denk dat het PN een rol moet spelen in zulke coördinatie. En deze rol kan ook worden opgenomen op andere internationale events, zoals de klimaattop in Afrika in september of het Global Gateway Forum in oktober.

Onze aanwezigheid is ook symbolisch. Oekraïne heeft morele steun nodig. Soms onderschatten we het, maar het gevoel hebben dat de internationale gemeenschap achter Oekraïne staat, helpt de Oekraïners om veerkrachtig te blijven. De meeste van onze Oekraïense partners zullen er zijn, dus het is ook een kans voor ons om onze Oekraïense partners te ontmoeten.

Oekraïne is een land in oorlog. Is het in deze context nuttig en relevant om al te werken aan onderwijs, gezondheid en energie, zonder garanties te hebben op het gebied van veiligheid? Zijn de risico’s niet te groot?

Jean Van Wetter : Dat is een goede vraag. Onze aanpak in Oekraïne is tweeledig. Er is een component wederopbouw en een component institutionele versterking om Oekraïne voor te bereiden op integratie in de Europese Unie. Wat betreft wederopbouw nemen we niet veel risico’s, omdat we niet in frontlijngebieden werken. We werken vooral in Kiev en Tsjernihiv, die gebombardeerd zijn maar toch relatief ongedeerd zijn. Er is altijd een risico, maar het is een berekend risico. Wat betreft de instellingen, het acquis communautaire en de integratie van de Europese Unie zijn er geen risico’s.

“Oekraïne heeft morele steun nodig. Soms onderschatten we het, maar het gevoel hebben dat de internationale gemeenschap achter Oekraïne staat, helpt de Oekraïners om veerkrachtig te blijven. “

 

Wanneer is de Oekraïne-conferentie een succes?

Jean Van Wetter : De conferentie houdt zich niet bezig met defensieaspecten, maar richt zich op economische kwesties, de menselijke dimensie, lokale en regionale wederopbouw en integratie in de EU. Het huidige debat gaat over prioriteiten: is de prioriteit defensie en defensie alleen, of ook wederopbouw? Is het de moeite waard om te herbouwen als de aanvallen doorgaan? Ik zou zeggen dat de conferentie een succes is geweest als de internationale gemeenschap zich blijft inzetten en weerstand biedt. Naast de militaire aspecten is er de menselijke veerkracht. Hoe verzet je je, hoe herbouw je, hoe ga je naar school, hoe organiseer je gezondheidszorg, hoe blijf je elektriciteit leveren in een oorlogssituatie? Dat is uiterst belangrijk. De conferentie zal een succes zijn als ze erin slaagt om de bevolking, die al drie jaar gebukt gaat onder oorlog, weer een beetje hoop te geven.

Is deze conferentie voor Enabel een testcase voor de toekomst?

Jean Van Wetter : Voor Enabel is de conferentie belangrijk omdat we ook ontmoetingen hebben met vertegenwoordigers van de bedrijfswereld, met naam in de energiesector, die onze natuurlijke partners zijn voor de wederopbouw van het land. In een breder perspectief is de aanwezigheid van de privésector op dergelijke conferenties eigenlijk vanzelfsprekend, ongeacht of het nu om Oekraïne gaat of om een ander land. De wisselwerking en de symbiose tussen overheidsdiensten, faciliterende organisaties zoals Enabel en de bedrijfswereld zorgt voor een vruchtbare bodem voor innovatie en disruptieve verandering. Op die momenten komt de meerwaarde van een geloofwaardige internationale samenwerking pas echt tot uiting.