Building Back Better: Enabels programma BE-Relieve Ukraine

In mei 2024 keurde de Belgische ministerraad het door Enabel voorgestelde programma ‘BE-Relieve Ukraine’ goed als onderdeel van de Belgische bijdrage aan de wederopbouw van Oekraïne. Voor dit ambitieuze initiatief in de regio’s Kiev en Tsjernihiv wordt 150 miljoen euro gebruikt uit belastingen op winsten uit bevroren Russische tegoeden.

De activiteiten van Enabel zijn gericht op belangrijke domeinen zoals energie en circulaire bouw, gezondheid en sociale bescherming, en onderwijs en werkgelegenheid. Het doel is niet alleen om de infrastructuur terug op te bouwen, maar ook om de hoop te herstellen door gemeenschappen te ondersteunen bij hun terugkeer in een veerkrachtig en welvarend Oekraïne. De opening van het Enabel-kantoor in Kiev in 2024 is een belangrijke mijlpaal in deze inspanningen.

Wederopbouw van Oekraïne op volle kracht

Oekraïners krijgen regelmatig te maken met stroomonderbrekingen als gevolg van raket- en droneaanvallen op energie-infrastructuur. Het blijft ook dan van cruciaal belang dat de overheid essentiële diensten kan blijven leveren, vooral in ziekenhuizen en scholen.

Een van de hoofddoelen van BE-Relieve is het versterken van de Oekraïense energie- en bouwsector door duurzame heropbouwtechnieken en de overgang naar een koolstofarme, circulaire economie te bevorderen. Bij de belangrijkste activiteiten: gedecentraliseerde energieoplossingen voorzien, groene bouwpraktijken aansturen en Belgisch-Oekraïense publiek-private partnerschappen bevorderen in groene en circulaire bouw. In 2024 leverde Enabel 49 generatoren, die werden verdeeld over twee nutsbedrijven in Tsjernihiv en 35 scholen in Kiev. In totaal levert het programma 16,5 Megawatt reserve-energie en essentiële infrastructuurondersteuning aan 44 steden in de regio’s Kiev en Tsjernihiv en aan 50 onderwijsinstellingen in de regio Kiev.

In 2025 zal Enabel meer dan 250 generatoren leveren op verschillende locaties in Oekraïne, samen met modulaire en mobiele boilers die kunnen worden ingezet in stedelijke gebieden om openbare gebouwen te verwarmen daar waar de behoefte het grootst is. Die inspanningen zullen naar verwachting zorgen voor aanzienlijke bijkomende warmte en elektriciteit en het aanbod compenseren dat in de loop van drie oorlogsjaren is verloren gegaan. Dat betekent meer betrouwbare stroom voor huizen, scholen en ziekenhuizen, of comfort en veiligheid voor de mensen.

Gezondheid en sociale bescherming

De oorlog tast het mentale welzijn van de bevolking ernstig aan. Het is dan ook van cruciaal belang om initiatieven op te zetten op het gebied van gezondheid en sociale bescherming. Het BE-Relieve-programma heeft als doel een veerkrachtig, patiëntgericht systeem te ondersteunen in de gezondheidszorg en sociale dienstverlening in Oekraïne. Dit omvat de wederopbouw van infrastructuur, het verbeteren van lokale voorzieningen voor directe gezondheidszorg en het uitbreiden van de toegang tot inclusieve sociale voorzieningen voor kwetsbare groepen zoals binnenlandse ontheemden, veteranen en personen met een handicap.

In lijn met deze missie is Enabel al begonnen met het leveren van revalidatieapparatuur aan het Borodyanka Rehab Centre voor veteranen in de regio Kiev, om zo te helpen essentiële zorg en ondersteuning te bieden aan mensen in nood.

Enabel en Patients of Ukraine zullen de toegang tot gezondheidszorg ondersteunen, waarbij de nadruk ligt op de traumatische gevolgen van de oorlog voor de geestelijke gezondheid en het bieden van meer ondersteuning aan de meest kwetsbare groepen.

Onderwijs, vaardigheden en waardig werk

De oorlog in Oekraïne heeft het onderwijs van meer dan vijf miljoen kinderen ernstig verstoord en heeft een blijvende impact op hun leerproces en ontwikkeling. Scholen zijn beschadigd of verwoest en veel kinderen kunnen niet naar school om veiligheidsoverwegingen of door ontheemding.

Enabel en het Ministerie van Onderwijs bouwen schuilkelders in scholen om kinderen te beschermen tegen raket- en drone-aanvallen. In 2024 zette Enabel belangrijke stappen door te beginnen met de bouw van schuilkelders in scholen in de hele regio Kiev en door aanbestedingen voor te bereiden voor de bouw van schuilkelders in de regio Tsjernihiv zodat het onderwijs ononderbroken door kan gaan.

In de geest van de Team Europe-aanpak werkt Enabel samen met Expertise France aan de modernisering van twee beroepsscholen in Tsjernihiv, herstel van de infrastructuur en verbetering van de kwaliteit en relevantie van de opleidingen.

Toegang tot kwaliteitsonderwijs is een voorwaarde voor waardig werk. Enabel werkt samen met nationale overheden en maatschappelijke organisaties om beroepsonderwijs aan te bieden en opleidingsprogramma’s te ondersteunen die zijn afgestemd op de lokale context en de behoeften van de arbeidsmarkt. Enabel is ook van plan om te werken aan de wederopbouw van scholen voor beroepsonderwijs en -opleiding, om zo verder bij te dragen aan de veerkracht en toekomst van het Oekraïense onderwijssysteem.

Team Belgium-aanpak

BE-Relieve wil ook relaties opbouwen tussen Belgische en Oekraïense instellingen. Dat zal de toetreding van Oekraïne tot de EU ondersteunen en banden op lange termijn creëren tussen België en Oekraïne. Enabel moedigt het Belgische bedrijfsleven aan om betrokken te raken bij de wederopbouw en het herstel van Oekraïne, zowel in harde als zachte sectoren.