Tegendraads en vernieuwend
Jean Van Wetter, CEO – Delphine Moralis, Voorzitter van de Raad van Bestuur
Dit zijn ongekende tijden vol tegenstrijdigheden. De nood aan internationale samenwerking in een geglobaliseerde wereld is nog nooit zo groot geweest. Toch stellen de meeste landen die het mondiale solidariteitsmodel ruggensteunden de aanpak nu ter discussie. De omvang van de bezuinigingen in heel wat landen is ongezien in de geschiedenis van de internationale samenwerking. De extra druk op Europese landen voor hogere defensiebudgetten doet vrezen dat het hele model in elkaar kan storten als er nog meer bezuinigd wordt. In een dergelijke context moeten we niet alleen weerstand bieden maar ons ook opnieuw uitvinden.
Tegendraads
Enabel is vastbesloten om weerstand te bieden tegen de ontmanteling van de internationale solidariteit. Internationale samenwerking is essentieel voor dialoog, stabiliteit en vrede. Enabel speelt een cruciale rol als instrument van het buitenlands en veiligheidsbeleid van België en Europa. We kunnen de bepaald populistische argumenten tegen het model niet aanvaarden. We moeten opkomen voor onze waarden en uitpakken met het resultaat van onze inzet. We doen dat door middel van ons wereldburgerschapsprogramma BeGlobal en door vaker het woord te nemen in verschillende forums.
Opnieuw uitvinden
Tegelijkertijd moeten we rekening houden met de geopolitieke veranderingen en doorgaan met de transformatie die we 4 jaar geleden zijn gestart als onderdeel van onze Act for Impact-strategie. In zekere zin liep die strategie enkele jaren geleden vooruit op het nieuwe paradigma dat we nu ervaren. We diversifieerden onze financieringsbronnen en we schreven een nieuw narratief voor internationale samenwerking dat inspeelt op de uitdagingen van vandaag. Zo zijn we nu in staat om deze crisis met een zekere mate van sereniteit door te komen.
Maar in een snel veranderende wereldorde moeten we nog verder gaan. Daarom hebben we ook het type programma’s dat we uitvoeren fundamenteel herzien, waarbij we niet alleen meer rekening houden met sociaaleconomische ontwikkelingsvraagstukken, maar ook met geopolitieke uitdagingen en de vraag van onze partners naar wederzijds voordelige betrekkingen. Een voorbeeld van deze transformatie is onze actieve aanwezigheid in het Global Gateway-initiatief van de Europese Unie. Enabel is een belangrijke speler in 4 van de 11 strategische corridors tussen de EU en Afrika: Cotonou-Niamey, Abidjan-Lagos, Abidjan-Ouagadougou en Dar es Salaam-Kigoma. De corridors zullen de handel en mobiliteit in Afrika en tussen Afrika en Europa vergemakkelijken. Ze zullen ook de investeringen ondersteunen in duurzame, efficiënte en veilige verbindingen tussen de continenten, waardoor waardeketens worden ontwikkeld die de economie in zowel Afrika als Europa ten goede komen.
Samenwerken met de private sector
Dit nieuwe paradigma vraagt om meer samenwerking met de private sector. In 2024 hebben we onze publiek-private samenwerkingsstrategie een versnelling hoger geschakeld. In oktober 2024 brachten we 60 Belgische ondernemers, vernieuwers en financiële instellingen samen om te brainstormen over baanbrekende oplossingen voor de wederopbouw na de conflicten in Oekraïne en Gaza. Die debatten leidden tot concrete ideeën over duurzame wederopbouw en publiek-private partnerschappen en nieuwe samenwerkingsinstrumenten.
De private sector staat ook centraal in de mobiliteitsprojecten van Enabel voor ondernemers. Die projecten dragen bij aan duurzame partnerschappen tussen Senegalese en Belgische ondernemers en tussen Ivoriaanse en Belgische ondernemers. Door tijdelijke mobiliteitsinitiatieven tussen België, Senegal en Ivoorkust en de resulterende samenwerking verbeteren de bedrijfsresultaten.
In januari 2025 werd Enabel in het kader van het World Economic Forum in Davos gevraagd een debat te organiseren met de titel “Reimagining international cooperation: A strategic imperative for global and European competitiveness”. De discussies met verschillende captains of industry gingen over hoe publiek-private partnerschappen strategische investeringen kunnen en moeten stimuleren. Daarbij werden concrete voorbeelden gegeven van initiatieven in de energiesector, de strategische corridors van de Europese Global Gateway, de productie van vaccins en de kritieke grondstoffen (critical raw materials).
Tot slot versterkten we het partnerschap met ons zusterbedrijf BIO, dat gespecialiseerd is in participatie-investeringen en leningen aan bedrijven in onze partnerlanden. Dankzij dit partnerschap kunnen we een compleet pakket aanbieden, dat de ontwikkeling van een investeringsvriendelijk ecosysteem, bedrijfsfinanciering en versterking van het menselijk potentieel combineert.
Europese partnerschappen
De paradigmaverschuiving spoort ons ook aan om meer samen te werken met andere Europese spelers (Finland, Duitsland, Frankrijk…). In april 2025 neemt Enabel, samen met het Zweedse agentschap SIDA, ook het voorzitterschap van het Europees netwerk voor internationale samenwerking op zich, met de ambitieuze agenda om de impact van de Europese Unie op het internationale toneel verder te versterken.
We willen ook de minister van Buitenlandse Zaken, Europese Zaken en Internationale Samenwerking, Maxime Prévot, feliciteren met zijn recente benoeming. We kijken ernaar uit om met hem en zijn team samen te werken en van België een belangrijke speler te maken in het opnieuw uitvinden van het internationale samenwerkingsmodel in lijn met de mondiale uitdagingen.
Tot slot een woord aan alle collega’s bij Enabel, die in 2024 een ongekende veerkracht hebben getoond en die, in het licht van de uitdagingen van vandaag, meer dan ooit gemotiveerd zijn om weerstand te bieden en internationale samenwerking opnieuw uit te vinden.
