De EU en Enabel: een strategisch partnerschap voor duurzame groei in Ivoorkust

Francesca Di Mauro, ambassadeur van de Europese Unie in Ivoorkust, bespreekt het belang van partnerschappen tussen de EU, haar lidstaten en Enabel voor een sterkere economie in Ivoorkust. Ze legt uit hoe de samenwerking duurzamere en inclusievere groei ondersteunen, in de cacao-industrie maar even goed via strategische corridors.

Welke rol spelen de partnerschappen tussen de EU, de lidstaten en agentschappen zoals Enabel bij het versterken van de economie van Ivoorkust?

Met een bbp dat groeit met ongeveer 7% is Ivoorkust een van de grootste economieën in West-Afrika die de buurlanden vooruitstuwt en heel wat werknemers uit de subregio aantrekt.

Team Europe – de Europese Unie, haar lidstaten, hun ontwikkelingsagentschappen, ontwikkelingsbanken en de Europese Investeringsbank – is erg aanwezig in Ivoorkust.

Het team zorgt voor de succesvolle uitvoering van de Global Gateway-strategie: het investeringspakket dat de Europese Unie aanbiedt aan partnerlanden zoals Ivoorkust, met name in de klimaat-/energiesector en de transportsector met de strategische corridors, en ook voor de tewerkstelling van jongeren.

Ivoorkust is de grootste cacaoproducent ter wereld. Hoe ondersteunen de EU en haar partners zoals Enabel de overgang naar een duurzamere en eerlijkere sector?

Met de Europese Green Deal, die sinds 2019 is ingevoerd, en met name met de Europese verordening omtrent ontbossing (EU Deforestation Regulation of EUDR), ging de EU in Ivoorkust aan de slag voor een duurzamere cacaosector. Vanaf eind 2025 vereist de EUDR dat producten die uit het buitenland worden geïmporteerd, maar ook producten die in Europa worden geproduceerd, geen ontbossing veroorzaken en legaal geproduceerd werden. De EU helpt de Ivoriaanse regering al een paar jaar om aan die eisen te voldoen.

De introductie van de Afrikaanse norm ARS 1000 voor duurzame cacao is hier een goed voorbeeld van. Die verzekert de geolokalisatie van cacaoboeren, wat leidt tot de traceerbaarheid van cacao.

Via het Team Europe Sustainable Cocoa Initiative pakken we de drie elementen van duurzaamheid aan: het milieuaspect, door ontbossing tegen te gaan; het economische aspect, door producenten toegang te geven tot een waardig inkomen; en het sociale aspect, door alle vormen van kinderarbeid uit te bannen.

De duurzaamheidsaspecten worden op verschillende niveaus aangepakt. Op politiek niveau, tijdens de partnerschapsdialoog tussen de EU en Ivoorkust: eens per jaar ontmoeten we alle Europese ambassadeurs en de Ivoriaanse autoriteiten voor een politieke dialoog over een aantal onderwerpen, waaronder politiek, veiligheid en duurzaamheid.

We zetten ook al onze tools in. Begrotingssteun, bijvoorbeeld gekoppeld aan indicatoren voor toezichtsystemen, controle op ontbossing en controle op kinderarbeid.

Technische ondersteuning, onder andere door Enabel, die het probleem van waardige inkomens aanpakt. Enabel werkt rechtstreeks met de coöperaties om hun marketing, bedrijfsplannen en landbouwtechnieken te verbeteren. Het doel is dat ze zich beter organiseren en meer onderhandelingsmacht krijgen tegenover de inkopers van cacao. Want als coöperaties sterker zijn, kunnen ze beter onderhandelen en zo een eerlijke prijs en een waardig inkomen voor de werknemers verkrijgen.

Er lopen ook leningen, zoals die met de Europese Investeringsbank (met EU-garantie) voor herbebossing in Ivoorkust.

Kunt u ons meer vertellen over de ontwikkeling en het belang van strategische corridors in Afrika?

We hebben tien strategische corridors geïdentificeerd in Sub-Sahara-Afrika, dat wil zeggen tien routes die we als strategisch beschouwen in termen van economisch belang en van verkeer tussen de EU en Afrika. Van die tien corridors lopen er drie door Abidjan: Abidjan-Lagos, Abidjan-Dakar en Abidjan-Ouagadougou.

Het doel van die corridors is natuurlijk tijd en kosten drukken in het vervoer van zowel goederen als personen. We willen ze ook verbeteren en zoveel mogelijk koolstofvrij maken, daarom steunen we ook maritieme en spoorcorridors.

Dat heeft natuurlijk een gunstig effect op consumenten: als de kosten dalen, dalen ook de prijzen van goederen. Lokale waardeketens ontwikkelen – bijvoorbeeld voor rijst – en de handel ervan in de rest van de regio vergemakkelijken is ook iets waar we naar streven.

Welke concrete voordelen heeft dit project voor de lokale bevolking en bedrijven en voor de versterking van de regionale handel?

Een concreet voorbeeld is Abidjan, een stad met 6 miljoen inwoners, waar veel verkeer is. We werken bijvoorbeeld aan stedelijke mobiliteit: met een ruimer aanbod openbare bussen gaat er minder tijd verloren in het verkeer. Dat zal niet alleen een impact hebben op het welzijn van de mensen, in termen van reistijden en kosten, maar zorgt ook voor minder uitstoot van broeikasgassen en minder luchtvervuiling.

In het algemeen zal Enabel in de corridors activiteiten uitvoeren die gericht zijn op de regulering en vergemakkelijking van het transport: met andere woorden, het zal de beheersinstantie van de corridor (verdeeld over meerdere landen) ondersteunen bij de organisatie en identificatie van acties die de wachttijden aan grensposten kunnen helpen verminderen, of het standaardiseren van bepaalde procedures voor een vlottere doorvoer van goederen.

Hoe ziet u de toekomst van het partnerschap tussen de EU en Enabel bij het nastreven van economische en sociale ontwikkeling in Ivoorkust?

Het partnerschap tussen de EU en Enabel is in de loop der jaren aanzienlijk gegroeid. Op dit moment hebben we een portefeuille van in totaal 22 miljoen euro, waaronder het werk op het gebied van duurzame cacao en steun voor cacaocoöperaties. We hebben ook initiatieven rond biomassa, d.w.z. de productie van hernieuwbare energie om te koken met schone energie.

Er is ook een zeer interessante component rond circulaire migratie: Enabel gaat op zoek naar ondernemers en werknemers van Ivoriaanse bedrijven die stage willen lopen in België in vooraf geïdentificeerde Belgische bedrijven. Ze leren er marketingtechnieken, personeelsbeheer en bedrijfsplanning en keren daarna terug en brengen hun nieuwe kennis in de praktijk.

Het is een partnerschap dat bloeit en groeit. We kijken uit naar de verdere ontwikkeling ervan.