Nieuws

25 mei 2017

Actief lesgeven en leren aanmoedigen

Hoe slim design de kwaliteit van leren verhoogt

students in Uganda sitting around a table working as a group to solve a problem.

Investeringen in infrastructuur zijn noodzakelijk, omdat een stimulerende leeromgeving de sleutel is tot optimaal leren.

De toegang tot het onderwijs mag dan de voorbije jaren aanzienlijk verbeterd zijn, de kwaliteit van het onderwijs zit in een neerwaartse spiraal – en dat is een belangrijk aandachtspunt in Oeganda. Talrijke scholen kampen met een nijpend tekort aan leerkrachten, beschikken over onvoldoende materiaal en hebben een onaangepaste infrastructuur om tegemoet te komen aan de behoeften van steeds grotere aantallen leerlingen per klaslokaal.

Het Teacher Training Education of TTE-project, dat werd opgezet door het Belgisch ontwikkelingsagentschap en de Oegandese regering, focust op de opleiding van leerkrachten om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Het project wil de kwaliteit van de lerarenopleidingen in de National Teachers’ Colleges (hogescholen) verbeteren. Het is de bedoeling om de professionele competenties van toekomstige leraren middelbaar onderwijs te versterken, en ook om de infrastructuur aan te passen.

 

Students in National Teachers College of Muni (Uganda) using the open spaces to their advantage.
(c) Sam Deckers

 

Afstappen van leraargerichte lesmethoden


 

Leerkrachten grijpen vaak terug naar traditionele leraargerichte lesmethoden, waarbij zij zelf alle informatie aandragen en de leerlingen enkel maar moeten toehoren, notities nemen en uit het hoofd leren. Het is bewezen dat deze tactiek de ontwikkeling van vaardigheden en kennis bij de leerlingen beperkt. Het feit dat de leerkrachten bovendien worstelen met veel te veel leerlingen in één klaslokaal, dat ze over beperkte lesmiddelen beschikken en dat de infrastructuur te wensen overlaat, zorgt ervoor dat de kwaliteit van het onderwijs ernstig te wensen overlaat.

Een van de belangrijkste doelstellingen van het TTE-project is de kwaliteit van de lerarenopleiding te verbeteren door de leerlinggerichte Active Teaching and Learning of ATL-methode in te voeren, met andere woorden: actief lesgeven en leren. Deze actieve les- en leermethode verlegt de focus van de leerkracht naar de leerling en moedigt zelfstandig redeneren, problemen oplossen en kritisch denken aan. Met die methode slaan de leerlingen een hoger percentage kennis en vaardigheden op omdat ze te maken hebben met verschillende soorten leermateriaal, ze er niet alleen in de klas maar ook daarbuiten mee aan de slag gaan en verder ook informatie uitwisselen met hun leeftijdgenoten.

boy and a girl are working together in the open green space of Kaliro National Teachers College in Uganda.

 

Leerkracht = facilitator


 

Actief lesgeven en leren verbetert het opnemen van leerstof, het is een win-winsituatie voor de docent en de student. Phionah Namutosi studeert aan het National Teachers’ College van Mubende en deelde volgende ervaring:

“Toen ik op de middelbare school zat, waren de leerkrachten voornamelijk bezig met examens. Veel zaken die in de klas werden gezegd, begreep ik gewoon niet. Nu, met de actieve les- en leermethode zijn de lessen veel boeiender en onthoud ik veel meer dan vroeger.”

“Deze manier van leren is meer realistisch dan theoretisch,” zegt Sarah Nawuma, een mentor-docent op het National Teachers’ College van Kaliro. Studenten hebben meer plezier aan hun leerproces wanneer ze erbij betrokken zijn en er controle op hebben. Als leerkracht heb ik me nieuwe praktijken eigen gemaakt. Ik ben afgestapt van het geven van hoorcolleges of het voorlezen van leerstof. Mijn rol is nu om het leerproces te faciliteren.”

 

student-teachers preparing arts classes in groups.
(c) Sam Deckers

 

Slim ontwerpen


Betere lesmethoden aanreiken is natuurlijk slechts één manier om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Om nog een stap verder te gaan moet ook flink geïnvesteerd worden in een betere infrastructuur. Een stimulerende leeromgeving is van cruciaal belang om goed te kunnen leren.

Via het luik ‘infrastructuur’ van het TTE-project wordt veel nadruk gelegd op het creëren van een gezonde en functionele leeromgeving die het actief lesgeven en leren bevordert en ondersteunt. Het ontwerp en de vormgeving van de gebouwen houden rekening met verschillende factoren die zijn toegespitst op innovatie, duurzaamheid, energie-efficiëntie en de natuurlijke leefomgeving. Studenten genieten van meer daglicht en een aangename temperatuur in de leslokalen. Dankzij een slim ontworpen dwarsventilatiesysteem dat is aangepast aan hogere tropische temperaturen zonder kunstgrepen kon dit bereikt worden.

De leeromgeving werd verruimd door grotere en flexibele leslokalen te creëren. Lokalen zijn voorzien van stopcontacten in het midden zodat de projector en de computers gemakkelijk kunnen worden aangesloten, en de schrijfborden en meubels kunnen vlot verplaatst worden. Op die manier kunnen de leerkrachten gemakkelijker de leraargerichte aanpak loslaten en ICT gebruiken als extra leerinstrument.

Een andere bijdrage aan een verbeterde leeromgeving is het creëren van buitenruimte. Doordat ze naar buiten kunnen, krijgen zowel de leerkrachten als de studenten zin om andere leertechnieken uit te proberen en creatiever uit de hoek te komen.

De leslokalen werden volledig onder de loep genomen maar ook de bibliotheken kregen de nodige aandacht. Bibliotheken vormen immers het kloppend hart van de leeromgeving, daarom moeten ze er uitnodigend uitzien. Innovaties als werkkamers voor kleine groepen, draadloos internet en beschikbare computers hebben de bibliotheken van de National Teachers’ Colleges omgetoverd tot kenniscentra met gebruiksvriendelijke faciliteiten.

Veilige leeromgevingen


 

Sarah Nawuma is mentor-leerkracht in het National Teachers’ College van Kaliro en deelt haar opinie over de nieuwe infrastructuurontwikkelingen:

“Nu zijn de leslokalen gerieflijk. Dat helpt om leercentra te creëren en om technieken voor actief lesgeven en leren te gebruiken. De meeste van onze studenten wonen in plattelandsgebieden waar ze geen toegang hebben tot dit soort faciliteiten. Op onze hogeschool hebben ze de kans om meer vaardigheden aan te leren, om zaken op te zoeken en om hun leerproces te verbeteren.”

Naast de renovatie en de bouw van verschillende lesblokken werden ook sportvoorzieningen heringericht en werden bovendien logies voor de studenten gerenoveerd en bijgebouwd. Daarmee wil het TTE-project een veilige leeromgeving creëren die rekening houdt met de verschillende behoeften van het schoolpersoneel en van de studenten.

Naast de renovatie en de bouw van verschillende lesblokken werden ook sportvoorzieningen heringericht en werden bovendien logies voor de studenten gerenoveerd en bijgebouwd. Daarmee wil het TTE-project een veilige leeromgeving creëren die rekening houdt met de verschillende behoeften van het schoolpersoneel en van de studenten.

Er wordt volop aan bouwontwerpen gewerkt en tegen 2018 wordt begonnen met de bouw zelf. De werkzaamheden zouden eind 2020 rond moeten zijn. Tot slot voorziet het project een luik ‘onderhoud van de infrastructuur’ voor alle National Teachers’ Colleges, inclusief dat van Unyama, dat infrastructuursteun kreeg van andere donoren.

 

Meer updates en publicaties

Nieuws

27 november 2024

Enabel verwelkomt tweede mandaat van zijn CEO Jean Van Wetter

De Raad van Bestuur van Enabel heeft in september jongstleden het mandaat van CEO Jean Van Wetter verlengd voor een periode van zes jaar.

Lees meer

awa prize winners Nieuws

22 november 2024

De Awa-prijs 2024 beloont 4 inspirerende Afrikaanse zakenvrouwen

Het Belgisch ontwikkelingsagentschap Enabel riep de Awa-prijs in 2022 in het leven om vrouwelijk ondernemerschap in Afrika en het Midden-Oosten te ondersteunen en in de kijker te zetten.

Lees meer

Nieuws

20 november 2024

COP29: Enabel verheugd met klimaatfinanciering van Waals gewest voor het behoud van Kivu- en Tanganyikameer in Afrika

Het Tanganyika Kivu Water Management Project (TAKIWAMA), met een totaal budget van 31 miljoen euro, maakt deel uit van het Europese initiatief “Grensoverschrijdend waterbeheer in Afrika”, dat tot doel heeft de samenwerking tussen Afrikaanse landen te verbeteren voor een duurzaam beheer van gedeelde waterbronnen.

Lees meer

Nieuws

18 november 2024

Prijsuitreiking SoliDare Hub 2024: prijs voor jongeren die zich inzetten voor internationale solidariteit

SoliDare Hub biedt een ondersteuningstraject voor internationale solidariteitsprojecten door jongeren in België. In de loop van dat traject ontwikkelen ze hun projecten door middel van workshops, coaching en netwerken.

Lees meer

Nieuws

25 oktober 2024

Meer impact door betere samenwerking in fragiele omgevingen

In de marge van de jaarlijkse bijeenkomst van de Wereldbankgroep in 2024 heeft Enabel samen met Expertise France, GIZ en SNV.

Lees meer

view of brussels with the word "statement" written in the foreground Nieuws

09 oktober 2024

Internationale samenwerking is een geopolitieke, economische en menselijke noodzaak

Officiële mededeling

Lees meer

Blijf op de hoogte

Blijf op de hoogte van onze activiteiten en internationale ontwikkelingstrends belicht vanuit Belgisch perspectief.

Newsletter NL

"*" geeft vereiste velden aan